کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : محمود ژولیده     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن     قالب شعر : غزل    

عـزّت زیـاد، آه، کجـا می‌روی حـسین            تا مکه، یا به کرب و بلا می‌روی حسین

این وقتِ شب! شبانه چرا بار بـسته‌ای            با اهل بـیـتِ آل عـبـا می‌روی حـسـین


با کـودکـان و پـردگـیـان و مـعـاشـران            گویا به پیـشـگـاه خـدا می‌روی حـسین

اینـگـونه که تو غـرقِ وداعِ پـیـمـبـری            داری به مـقـتـل شهـدا می‌روی حـسین

شیرخواره می‌بری و جوان می‌بری و پیر            عباس می‌بری، به خَفا می‌روی حسین

صاحب حرم! چرا ز حرم می‌زنی برون            با سوز و اشک و حال بکا می‌روی حسین

با هـیـبتِ پـیـمـبـر اکــرم زدی بـه راه            با ذکر مادرت، به نـوا می‌روی حسین

«اُخرج إلیَ العراق» شنیدی ز جدِّ خود؟            آیا به کـوی درد و بـلا می‌روی حسین

زینب اسیـر می‌شـود و تو شهـیدِ عشق            داری بـسوی اهل جـفا می‌روی حسین

حج را بَدل به عمره کـنی ای امامِ حج            تا قـتلـگـاه، جـای مـنـا می‌روی حسین

زیر سُـم سـتـور، تنَت لِه شـود غـریب            در زیر تیغِ کین ز قـفا می‌روی حسین

در پیـش چـشم فـاطمه با جـسم بی‌کـفن            بر عهد خویش کرده وفا می‌روی حسین

از کربلا به کوفه و از کوفه تا به شام            بر نیزه‌ها به رأس جدا می‌روی حسین

بعد از تو کوفه، رحم به زینب نمی‌کند            در شامِ غم به طشتِ طلا می‌روی حسین

: امتیاز
نقد و بررسی

با توجه به اینکه تصریح بر شش ماهه بودن در کتب تاریخی متقدم و معتبر نیامده است و این موضوع برای اولین بار در قرن سیزدهم در کتاب ذخیرة الدّارین آمده است لذا بیت زیر تغییر داده شد،جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

شش ماهه می‌بری و جوان می‌بری و پیر            عباس می‌بری، به خَفا می‌روی حسین

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : مثنوی

جـدایی از مـدیـنـه بـاورم شـد            حرم غمخانۀ صاحب حرم شد

همه حجـاج زهـرا بار بـستـند            به این رفتن دل عالم شكـستـند


به ناقه مادری‌ و شیر خواری            شـود آمــادۀ اُشْــتُــر ســواری

تـمـام مـشـك‌هـا پُـر آب بـاشـد            كمی آرام، اصغر خواب باشد

كناری نجمه مست روی قاسم            زند شـانه سر گـیـسوی قـاسـم

ولی یك سو همه تصویر این شب            شـده وقـت پـریـشـانـی زیـنـب

سر او بر سر دوش حسین است            پناه او در آغوش حـسین است

شده ذكر لـبش با چـشم گریان            عزیزم بی‌تو می‌میرم حسین جان

تــمـام آرزوهـایـم تـو هـسـتـی            منم مجنون و لیلایم تو هـستی

همه شب روی سجـاده نـشیـنم            الهـی ای حـسین داغـت نبـیـنم

تــمــامـی امـانـت هـای مــادر            مـیـان بـسـته پـیـچـیـدم بـرادر

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد زیرا همانگونه که علامه مجلسی در جلاء العیون ص ۵۷۴ مرحوم خراسانی در منتخب التواریخ ص ۲۳۱ و شیخ عباس قمی ( بطور ضمنی) در نفس المهموم ص ۲۷۵ تصریح کرده اند حضرت لیلا قبل از کربلا فوت کرده بودِ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

تمـاشـا می‌كـنـد با قـلـب شـیـدا            قــد و بـالای اكـبــر، اُمِّ لـیــلا

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مکه

شاعر : محمد قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : مثنوی

بـیـدار و خـواب بـود کـه افـتـاد اتـفـاق            از جدِّ خود شنید که اُخرُج اِلی العِراق

پیـغـام دادش از طرف حَـیّ ذُوالـمِـنَـن            قَـدْ شـاءَ أَنْ یَـراکَ قَـتـیـلا حُـسـیـن من


أُخْرُج إلی العِراق، سفر پیش روی توست            یک‌دشت ‌داغ‌ و خوف و خطر پیش روی توست

أُخْرُج إلی العِراق، که چشم انتظار توست            قومی که فکر غارت دار و ندار توست

أُخْـرُج إلی العِـراق، که بـاید فـدا شوی            بـشـتاب تا که ذبـح عـظـیـم خـدا شـوی

أُخْرُج إلی العِـراق، که مهمانی‌ات کنند            در پیـش چـشم فـاطمه قـربانی‌ات کنند

هر چند خیل پـرده‌نـشـینان عـصمـتـنـد            با تـو مُـخـدّرات بـه این بـزم دعـوتـنـد

وقتی پس از فراق جوان، پیر می‌شوی            وقتی که بین دشت زمین‌گـیر می‌شوی

وقتی کـنار علـقـمه با قـلب ریش ریش            تیر آنقَدَر درآوری از جـسم ماه خویش

وقـتی که دور از نظـر زینب و ربـاب            از خون شیرخواره محاسن کنی خضاب

وقتی به سجده در دل گـودال می‌روی            وقتی‌که نیزه می‌خوری از حال می‌روی

یعنیچه‌ حکمتی‌ستکه‌ مَسلوب‌ می‌شوی؟            در زیـر سُـم‌ّ اسب لگـدکـوب می‌شـوی

سر را بباز و سروری‌ات را نشان بده            از روی نیـزه دلـبری‌ات را نـشان بـده

در کوفه‌ای که لب به لب از بغض حیدر است            قرآن شنیدن از سر بر نیزه خوشتر است

از خون زخم وا شده‌ات رنگ هم بخور            گفته خدا به خاطر من سنگ هم بخور

آرامـش عــقــیـلـه در آن ازدحـام بـاش            یک جـمـله با رقـیّـۀ خود هم‌کـلام باش

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظورحفظ بیشتر حرمت و شأن اهل بیت که مهمترین وظیفه هر مداح است؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

وقتی کـنار علـقـمه با قـلب ریش ریش            تیر آنقَدَر درآوری از نعش ماه خویش

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مکه

شاعر : محمدعلی جوشایی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفتعلن مفتعلن فاعلن قالب شعر : مثنوی

قـصـد کـجا کـرده یـل بـوتـراب؟            خُـود و سـپر بـسـته چرا آفـتـاب؟

کوفه پُر از سـایۀ کین است امام!            شوم‌ترین شهر زمین است،‌ امام!


زخـم جـفـا بر جگـرت، کوفه زد            تــیـغ بـه فــرق پـدرت کـوفـه زد

کو همه آن‌ها که تو را خوانده‌اند؟            چـند نـفـر پـشت سـرت مانده‌اند؟

نـامـه نـوشـتـنـد، ولـی بـی‌اسـاس            اسـم تـو بُـردنـد، ولـی بـا هـراس

لایـق پــیـغــمـبـر خـود نـیـسـتـنـد            فکـر سری جز سر خود نیـسـتـند

خــاطــر آســوده مــکــدّر مـکـن            جـامـۀ احـرام به خـون تـر مکـن

خـیـمـه بـچـین از گـذر ایـن بـلا،            مـوسـم حـج اسـت چـرا کـربـلا؟

تـیــغ بـرائـت ز کــمــر بـاز کـن            فـکـر سـرانجـام و سـرآغـاز کـن

اُمّـت خــود را بـه دعــا واگــذار            کــار خــدا را بـه خـــدا واگــذار

دین تـو سـجّـادۀ بـاز است و بس            مرد خـدا، مرد نـماز است و بس

شهـر پُر از شـمر، پُر از حـرمله            رحــم نــدارنـد بـر ایـن قــافــلــه

مصلحت آن است که جان در بری            عــذر بـه درگــاه پــیـمـبـر بـری

کـوه خـروشـیـد و دهـان باز کرد            بــال زد آئـیـنــه و پــرواز کــرد

ولـولـه شد، نـورٌ عَـلـی نـور شـد            دشت پُر از عطر، پُر از شور شد

گــفـت بـبــنــدیــد خـــیـــام مـــرا            نـیــزه و شـمـشـیــر و نـیـام مـرا

خــم‌شـدۀ بــار نـفــس نــیــســتــم            مـرغ زمـیـن‌گـیـر قـفـس نیستم...

گـرچه سـرم را به سـر نی کـنـند            نـامـۀ تـقــدیــر مــرا طـی کـنـنـد

جـان من از غـم بـه لـب آیـد اگر            لـشـکــر شـام و حـلـب آیــد اگـر

گـر بـنــشـانـم بـه دل ایـن داغ را            یـکـسـره پـرپـر کـنـم این بـاغ را

این هـمـه ارزانی لبـخـنـد دوست            خیمه و خیل و زن و فرزندم اوست

اوست که در خون من افتاده است            در دل مـجـنـون من افـتـاده است

روز و شـبم، مِهر و مَـهَم او شده            مـاه شـب چـهـاردهـم او شــده...

می‌روم این راه که بی‌راهه نیست            غصّه‌ام این کودک شیرخواره نیست

داغ کـبــود دل زهــراســت ایــن            فـرق ترک خـوردۀ مـولاست این

لحـظـۀ قـنـداقـه بغـل کردن است            وقتِ به تکـلیف عمل کردن است

وقت ز خون تر شدن است الوداع            لحـظـۀ پـرپـر شـدن است الوداع

: امتیاز
نقد و بررسی

با توجه به اینکه تصریح بر شش ماهه بودن در کتب تاریخی متقدم و معتبر نیامده است و این موضوع برای اولین بار در قرن سیزدهم در کتاب ذخیرة الدارین آمده است لذا بیت زیر تغییر داده شد، جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

می‌روم این راه که بی‌راهه نیست            غصّه‌ام این کودک شش‌ماهه نیست

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : صحبت لاری نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

آن تیره‌شب که جمع پریشان، روان شدند            از ناله قـدسـیان، جـرسِ کـاروان شدند

هم حـامـلانِ عـرش به زانـو در‌آمـدنـد            هم طایرانِ سـدره برون‌ ز آشیان شدند


شد رستخـیـز عام، دمی کآن مسافـران            بـدْرود‌سازِ قـبـرِ شه انس و جـان شدند

آورده تـنـگ مـرقـد پُـر نـور در بـغـل            مانـند شـمع طـور، سـراپـا زبـان شدند

گه نوحه، گه زیارت و گاهی وداع و گاه            از بس فـغـان و آه ز آه و فـغـان شـدند

بر حال زار خویش در آن روضۀ شریف            لختی سروده مرثیه و روضه‌خوان شدند

کای فـخـر انـبـیـا! تو بـرفـتیّ و امـتّـت            از کین، پس از تو خصم امام زمان شدند

پیکار بدر و حرب اُحُد را به خاطر آر            وز جان ما مپرس که با ما چسان شدند

از روضه سر بر‌آر و نگه کن که عترتت            ناچار، دور از این حرم و آشیان شدند

اینک ز تربت تو به قصد عراق و شام            با جـان سـوگـوار و تن نـاتـوان شـدنـد

یـا ایّـهـا ‌الـرّسـول! خــدا را نـظـاره‌ای            ما را به قبر خویش طلب یا که چاره‌ای

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : محمود شاهرخی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مثنوی

چون ز یـثرب کرد، آن شاه جلیل            سـوی شهـر مکّـه، آهـنگ رحـیل

در دل شب با دلی پُـر داغ و درد            عـــزم تــودیـع رســول‌‌الـلـه کـرد


شـد کــنــار روضـۀ خـیــر‌الانــام            داد ســلـطـان شـریـعـت را ســلام

نرگس از دریای دل، پُر ژاله کرد            رفت از خود بسکه آن‌جا ناله کرد

گـشت پیـغـمـبر در آن حالت پـدید            «هم‌چو جان خود در آغوشش کشید»

گـفـت: ای نــوبــاوۀ بـسـتـان مـن!            راحت دل! روح من! ریحان من!

از چه، ای جان! این‌چنین آشفته‌ای؟            تـنگ‌دل چـون غـنچـۀ نشکـفـته‌ای

ای تو سـرخـیل هـمـه دل‌دادگـان!            مـــقــتــدای جـــمــلــۀ آزادگـــان!

از تـو پشت دین حـق گـردد قـوی            رســم و آئـیـن کـهـن یــابـد نــوی

خیز و افکن لرزه بر بـنـیان کـفر            مـنـهـدم کـن پـایـه و ارکـان کـفـر

خـون تـو، تـجـدیـد این آئـین کـنـد            زنـده دیـگـر‌بـار، رسـم دیـن کـنـد

دولـتـت، پــایـنــده مــانَـد تــا ابــد            هم‌چـو ذات پـاک «الله الـصّـمـد»

خیز و با تعجـیل کن عـزم عـراق            نیست، ای جان! دیگرم تاب فراق

رو کـه «انّ الله شـاءَ اَن یَــراک»            بی‌سر و عریان، میان خون و خاک

خیز و بشْتاب، ای عزیز بی‌همال!            زآن که نزدیک است، ایّام وصال

چون از آن رؤیای خوش، بیدار شد            در زمـان، آمــاده بـهــر کـار شـد

کـاروان عـشـق، رو در راه کـرد            سـیــنـه‌هـا را پُــر ز دود آه کــرد

اقـربا گـشتـند چون دریا به جوش            برکشیدند از دل پُر خون، خروش

جـمـلـگی بر گِـرد او، پـروانه‌وار            از فـروغ شـمـع رویش، بی‌قـرار

نالـه‌هـا کـردنـد کای مـهـر منـیـر!            پــرتـو خـود را ز ذرّه وا مـگـیـر

ای چــراغ دودمــان مـصـطـفـی!            ترک هجرت کن، مشو از ما جدا

شاه گفتا: غیر از این دستور نیست            راز پنهان، پیش من، مستور نیست

«رشته‌ای بر گردنم افکنده دوست            می‌کشد آن‌جا که خاطر‌خواه اوست»

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه‌السلام از مدینه

شاعر : ملا احمد نراقی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مثنوی

ای مــدیـنــه! نـوبـت غــم آمـدت            تـا قـیـامـت سـوگ مـاتـم بـایـدت

یا رسـول‌اللَّه! برآور سر ز خاک            نی، فرود آ از فـراز عـرش پاک


بین حسین اینک وداعـت می‌کـند            رو بـه اقـلـیـم شـهــادت مـی‌کـنـد

بـلـبـلان رفــتــنـد از گـلــزار‌هــا            جای گـل‌ها، سر کـشـیـده خارهـا

ای حسن! ای مجتبی! ای مرتجی!            می‌رود بـنْـگـر حـسـین آیـا کـجـا

ای بـرادر! از بـرادر بـاز پـرس            هم ز انجامش، هم از آغاز پرس

سر برآر، ای زهرۀ زهـرا! دمی            پُر ز شور و فـتـنه بنْگـر عالـمی

بنْـگـر اشـتر‌ها، قـطاراندر‌ قطار            دخـترانت بین به محـمل‌ها سوار

بـنْگـر آن شه‌زادگان بحـر‌ جـوش            تیغ‌ها بر کف، سپرهاشان به دوش

رخش عزّتْشان همه در زیر ران            در رکاب آن شـه خـوبـان، روان

جامۀ غم کن تو، ای کعبه! به بر            غرق اشک دیده کن، حِجْر و حَجَر

بی‌صفا مانْدی از این پس، ای صفا!            بی‌امام، ای مشعر و خیف و منا!

زادگــان پــاکـت، ای امّ‌الــقــری!            می‌روند، آخـر نـمی‌پـرسی کجا؟

این بُوَد انصاف تو؟ ای روزگار!            شام و ری شاداب و یثرب سوگ‌وار؟!

این بُوَد انـصاف؟ ای دهـر دغـا!            شامیان در عیش و مکّی در عزا؟!

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل ایراد محتوایی و عدم رعایت حرمت اهل بیت حذف شد

این بُوَد انصافت؟ ای گردون دون!            شام و ری آباد و بطحا سرنگون؟!

زبانحال سیدالشهدا علیه‌السلام هنگام خروج از مدینه

شاعر : حسین منزوی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

ای شمعِ من بسوز كه پروانه می‌رود            زین آستان، صاحب این خانه می‌رود

ای شـهـر ِجـدِّ اَمـجَـد و والا تـبار من            بنگر حسین چگونه از این خانه می‌رود


مادر به پای خیز و دعا كن به كاروان            مـوسـای تو اگر چه دلـیـرانه می‌رود

مـادر بـبــوس دیـدۀ گـریــان دخـتــرم            نـازش بـكن رقـیـه به ویـرانه می‌رود

بنگـر به اكـبرم كه چه تعجـیل می‌كند            عباس را ببـین كه چه مردانه می‌رود

ای باغـبان دگر بنـشین در عزای گل            فصل خـزان رسیده و پروانه می‌رود

: امتیاز

وداع سیدالشهدا با مرقد پیامبر و خروج از مدینه

شاعر : حبیب چایچیان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

زین وداع آتشین، کز شهر قرآن می‌کنی            آستان وحی را، بی‌تاب و حیران می‌کنی
ای که با جمعی پریشان، از مدینه می‌روی            قلب زهرا را، ز حال خود پریشان می‌کنی


تا ابد بنـیـاد غـم، از غـصه‌ات ماند بپا            کاخ شادی را ز غم با خاک یکسان می‌کنی؟
ای که مصباح هدایت هستی و فلک نجات            از چه با این اشکها ایجاد طوفان می‌کنی؟
با عزیزان می‌روی و، زادگاه خویش را            پیش چشم فاطمه، خالی ز جانان می‌کنی
سیـنۀ بشکـستۀ او، رفت از یادش دگر            با دلی بشکسته هجران را چو عنوان می‌کنی
مصطفی را قصۀ پیراهنت مدهوش کرد            زینب از این پیرهن بردن، پشیمان می‌کنی
ای ذبـیح کـربلا، جـانـهـا فـدای حجّ تو            ای که خود را در منای عشق، قربان می‌کنی
در طوافت کعبه بر گرد تو می‌گردد حسین            کآمدی، در بیت حق، تجدید پیمان می‌کنی
اشک بیت الله می‌جوشد، ز چشم زمزمش            از حرم، ثارالها، تا قصد هجران می‌کنی
کعبه بگرفته ست دامانت، که برگرد ای حسین            این حرم را، از فراقت، جسم بی‌جان می‌کنی
مروه گردد بی‌فروغ و، بی‌صفا گردد صفا            کربلا خوش باد، کآنجا را گلستان می‌کنی
نهضت خونین تو، سرمشق آزادی بود            بهترین تعلیم را، از درس قرآن می‌کنی
جان فدای تربت تو، ای طبیب جسم و جان            درد عالم را به درد خویش درمان می‌کنی

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

تا ابد بنـیـاد غـم، از غـصه‌ات ماند بپا            کاخ شادی را چرا با خاک یکسان می‌کنی؟

کعبه بگرفته ست دامانت، که برگرد ای حسین            این حرم را، ز فراقت، جسم بی‌جان می‌کنی

 

وداع سیدالشهدا با مرقد پیامبر و خروج از مدینه

شاعر : پوریا باقری نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

صدای بانگ جرس، کاروان مهیّا شد            دل تـمـام عـوالـم گـرفت و غـوغا شد

حسین فـاطمه راهی کـربـلا شده و            دو چـشمِ زینب کبری، شبـیه دریا شد


مدیـنه شـهـر نـبی بود، شهـر خوبی‌ها            ولی چـه عـرصۀ تـنـگی برای آقا شد

رسید جـای بلـنـدی که شهـر پـیدا بود            نگـاه کرد و دلـش بی‌قـرار زهـرا شد

وداع کرد و، روانه به سوی وادی عشق            عزیز فـاطمه راهی کوه و صحرا شد

نگاه کرد به اصغر، به روی دختر خود            دلـش شکـست و گرفـتـار کار دنیا شد

در این میانه، زنی پشتشان دعا می‌خواند            نگـاهِ امّ بـنـین خـیـره بـر پـسـرهـا شد

خـدا کـنـد که دوبـاره حـسین برگـردد            دعـای مـادری‌اش پـشـتِکار سـقّـا شـد

خبر نداشت که گـودال کربلا روزی،            سَر عـبا و عـمـامه، چـقـدر دعـوا شد

: امتیاز

زبانحال سیدالشهدا علیه السلام در خروج از مدینه

شاعر : سروش اصفهانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

مرکب، خدای را به سوی کوفه، زین مکن            خلق مدیـنه را ز فـراقت، حـزین مکن

بر عهـد کوفیان نـتـوان داشت اعـتـماد            دوری ز بـارگـاه رسـول امـیـن مـکـن


در شهر دین به جز تو، کنون شهریار نیست            بی‌شهـریار، بهـر خـدا شهـر دین مکن

باللَّه! که اهل کوفه به خـون تو تشنه‌اند            آهنگ، زیـنهـار! بـدان سـرزمین مکن

در بر مخـواه فـاطـمه را کـسوت عـزا            ماتـم‌سـرای خویش، بهـشت برین مکن

ناچار اگر روی به سوی اهل کین، سفر            با زینب و سکینه سوی اهل کین مکن

فرمود سوی مرگ همی خـوانَدم قـضا            رو، پـنجه با قـضای جهان‌آفـرین مکن

اهل مرا اسیر و مرا کشته خواسته است            ما را به ما گذار و جزع، بیش از این مکن

رفت از پی وداع، سـوی خـانۀ خـدای            برخاست از مدینه خروشی ز هر سرای

: امتیاز

وداع سیدالشهدا با مرقد پیامبر و خروج از مدینه

شاعر : سروش اصفهانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

آهی کـشید و تـربت او را به بر گرفت            از آه شه به خرمن هستی، شرر گرفت

از بس که خون گریست، جگر‌گوشۀ رسول            منـزل‌‌گه بـتـول، به خـون جگـر گرفت


زآن پس به ناله گفت که ای بانوی بهشت!            خـواهـم ز آسـتان تو، راه سـفـر گرفت

رفته است در قـضا که شوم کشتۀ جـفا            نتْوان به پیش، تیـر قضا را سپر گرفت

از تـربت بـتـول بـرآمـد یـکی خـروش            و آتش از آن خروش، به بحر و به بر گرفت

کای جـان مـادر! آمـده‌ای تا کـنی وداع            آن گاه راه وادی پُر شور ‌وشر گرفت

داغ بـرادر تـو، هــنـوز اسـت بــر دلـم            باز این چه شعبده است که گردون ز سر گرفت؟

نَـبْـوَد مصیـبـتـی ز غـم تو، عـظـیـم‌تـر            نتْوان غـم مصیبت تو، مخـتصر گرفت

خواهـم به روز حـشـر ز بـیـداد امّـتـان            در پای عرش، دامن «خیر البشر» گرفت

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه به سمت کوفه

شاعر : حسن بیابانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

از مکه خبر آمده داغ است خـبرها            بـایـد بـرسـانـند پـدرهـا به پـسـرهـا
از مـکـه خبر آمده از رکن یـمـانی            نزدیک اذان ناله بلند است سحـرها


داغ است خـبرها نکـند بـاد مخالف            در شهر بـپیچـد بزند شعله به درها

نزدیک سحر قافله‌ای رد شد از اینجا            مانـدیـم دوبـاره من و امـا و اگـرها
بایـد بـروم زود خـودم را بـرسـانـم            حتی شده حتی شده از کوه و کمرها
از مکه خبر رفته رسیده ست به کوفه            حالا همه با خیره سری خیره به سرها
بر خاک عزیزی ست ولی پیرهنش را            سر بسته بـگـویند پـسـرها به پدرها

برخاک عزیزی‌ست و در راه عزیزی‌ست            خود را برسانید که داغ است خبرها

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه به سمت کوفه

شاعر : علی محمد مؤدب نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

دگر چه باغ و درختی بهار اگر برود            چه بهـره از دل دیـوانه یـار اگر برود

حجاز، بر قدِ سروِ که تکیه خواهد کرد؟            به سوی دشت طف آن کوهسار اگر برود


مگر به معجزه، زمزم نخشکد از گریه            مُراد این همه چـشم انـتظار اگر برود

چگونه مـاه به گِرد زمین طـواف کند            دلیـل گـردش لـیـل و نهـار اگـر برود

بعید نیست شغـالان به شهر پای نهـند            امیر و شیرِ عرب، زین حصار اگر برود

به زیر تیغ ستم کار کاهلان زار است            حـسـین یکّـه به آن کـارزار اگر برود

ز غم دو چشم پیمبر به خون شود غرقه            به پای طفلی از این زمره خار اگر برود

شب جماعت کوفی سحر نخـواهد شد            سرش به نیزه سوی شام تار اگر برود

پس ازحسین، به خون، شیعه مشق خواهد کرد            به ظـلم سر نـسـپارد به دار اگر برود

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه به سمت کوفه

شاعر : علی احدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن، فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

حج نیمه تمام را بگذارد در مسیری جدید راه افتاد           همه گفتند حاجی احرامش را رها كرد و در گناه افتاد

حاجی اما نه آنكه عاشق بود روی معشوق را به یاد آورد           كعبه یك لحظه رفت از ذهنش تا نگاهش به آن نگاه افتاد


پشت پایش كسی نپاشد آب قصد ترك دیار دارد وای           مكه از عمق قصه آگاه است كعبه در پرده‌ای سیاه افتاد

آنطرف عده‌ای به استقبال، حاجی از حج به كربلا آمد           قصه اما به شكل دیگر بود شاعراینجا به اشتباه افتاد

كربلا بود و رسم خود شاعر غزلی تكه تكه می‌خواهد           مثلا از كنار الا لله، قطعه‌ای مثل لا اله... افتاد

صحبت از یك تن و هزاران تیر، صحبت از یك گلو و یك شمشیر           لااقل كاش قاصدی می‌گفت، یوسف اینبار هم به چاه افتاد

حاجی اما هنوز عاشق بود در طوافی كه عشق می‌فرمود           حج خود را تمام و كامل كرد، بر سر نیزه‌ها به راه افتاد

: امتیاز

خروج سیدالشهدا علیه السلام از مکه به سمت کوفه

شاعر : امیر عباسی نوع شعر : زمزمه وزن شعر : قالب شعر : غیرکلاسیک (سرود،زمزمه،نوحه)

پخش سبک                   

از حـریـم کـعـبه عـشق آید آوای جدایی            کـاروان آل طـه مـی‌شــود کـربــبـلایـی

جان و جانانه حسین است            صاحبِ خانه حسین است


یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا(۲)

آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا(۲)

****************************

هست در این عرصهٔ عشق، شیر مردان دلاور            قاسم و عون و بُریر و، عابس و عبّاس و اکبر

جُـمـلـه فـخـرِ عـالَـمـیـنـند            جـان نـثـاران حــسـیـنـنـد

یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا(۲)

آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا(۲)

****************************

قلب یاران ولایت غرق شور و بی‌قرار است            بین هفتادُ دو عاشق، یک نفر هم شیر خوار است

او بهـشتـش دوش باباست            مـقـتـلـش آغـوش بابـاست

یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا(۲)

آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا(۲)

****************************

روز تَـرویه خـدایـا سِـرِّ آنها بر ملا شد            بهـر حُجّاج شهادت کـربلا دشت مِنا شد

هـجـرتی آن زُمـره کردند            حج بَـدَل بر عُـمره کردند

یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا، یاحسین عزیز زهرا(۲)

آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا، آه و واویـلا؛ واویـلا(۲)

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه السلام از مدینه

شاعر : سید پوریا هاشمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

حضرت عشق در پناه خـدا            بـسـلامـت بـرو سـفــر آقــا

آمـدیـم از بـرای بـدرقـه‌ات            هـمـۀ ایـل مـا فــدای شـمــا


راهی شهر مکه‌ای خیر است            حجّـتان بی‌خطـر بدون بـلا

دختران تو یک به یک مریم            پسران تو یک به یک عیسی

قاسم آورده با خودش نجمه            اکـبر آورده با خودش لیـلا

همه سیراب مشک آب عمو            هـمه مـدیـون غـیـرت سـقـا

چه حیایی چه عصمتی دارد            جـان فـدای سه سالـه‌ات آقا

می‌فـرستی رباب را مـروه            شیرخواره می‌آوری به منا

خواهرت را خودت سوارش کن            محملش را درست کن اینجا

ذره‌ای خاکی است چادر او            گریه اصلا برای چه حالا؟!

نکـند رفـته‌ای به روز دهم            نکـند رفـتـه‌ای به کـربـبـلا

در شلـوغـی مفـرط گـودال            تـشنـه‌ای ذبـح می‌شود تـنها

بدنـش زیـر نـیـزه‌ها مـانـده            سـرش امـا به دامـن زهـرا

پیش چشم حسین یک لشگر            می‌رود سمت خـیـمۀ زن‌ها

گـوشواره ز گوش می‌افـتـد            چند خلخـال می‌رود یـغـمـا

وای از قـتل عام آل رسول            وای از داغ روز عـاشـورا

: امتیاز

مصائب خروج سیدالشهدا علیه السلام از مدینه

شاعر : علی اصغر انصاریان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

حـسيـن قـافـلـه‌ات نـيّـتِ سـفـر دارد            تو ميروی و خدا از دلت خبر دارد

برای بدرقه اُمّ البنـين هم آمده است            به جای مادرتان دست بر كمر دارد


مسيرجاده زیاد است و دخترت كوچك            برای دختر تو اين سفـر خطر دارد

برای قـاسـم از ايـنجـا زره بـبـر آقا            براي پيكـر او سنـگـهـا شـرر دارد

بيا برای خـودت هم كـفـن بخـر آقا            ثواب دارد عزيزم كجا ضرر دارد

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن مطالب و عدم رعایت شأن اهل بیت حذف شد

ميان قافـله‌ات جا كه هست با زينب            بگو كه چادر و معجر اضافه بر دارد

بيا حسين عوض كن تو ساربانت را            گمان كنم كه به انگشترت نظر دارد

زبانحال سیدالشهدا علیه السلام در خروج از مدینه

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : دوبیتی

وداعـی تـلـخ کـردم بـا پـیـمـبـر            نـهـادم صـورتـم بـر قـبـر مـادر

دلـم تـنـگ حـسـن شد ای خـدایا            بـقــیـع رفــتـم بـرای بـار آخــر


****************

ببین زینب امانی بر تـنـم نیست            دگر چاره به غیر از رفتنم نیست

چنان در این سفر غارت شوم من            که حتی بنگری پیـراهـنم نیست

****************

نـوایـی مـی‌زنـد آتـش به سـیـنه            رود هـمـراه بـابـایـش سـکـیـنـه

رسد روزی که بی‌بـابـا بـیـایـد!            خـداحـافـظ، خـداحـافـظ مـدیـنـه

****************

دل بـی تـاب را تــابــی بــیــاور            شـبـم تـاریـکِ، مـهـتـابـی بیاور

شـده اُمُّ الـبَـنـیـن وقـت جــدایـی            بــرای بـــدرقــه آبــی بـــیــاور

****************

بود تا هـمـره من أشجـع الـنّـاس            کجا و کی کنم من درد، احساس؟!

ز چـشـم بَـد نـگـهـدارش خـدایـا            که گردد خیمه غارت بعد عباس

****************

نــبــاشـد ایـن وداع آخـــر مـن!            بـگـفــتـا رازهــایـی مــادر مـن

شود گـودال جمع پـنـج تن جمع            نَهَـد بـر دامـنـش مـادر، سـر من

****************

خـدایـا هم عـلیـمی هم خـبـیـری            پذیـرفـتم هر آن چه می‌پـذیـری

بـرای ما شـهـادت بـوده عـادت            ولــی ای وای از داغ اسـیــری

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت انطباق بیشتر با متن روایت مستند تغییر داده شد

ببین زینب که جانی در تنم نیست            دگر چاره به غیر از رفتنم نیست

زبانحال سیدالشهدا علیه السلام در خروج از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : مخمس

شب سخت وداع است و دلم تنگ            صدای ناله خـیـزد از دل سنگ
ز هر سو می‌زند غم بر دلم چنگ            نفـس آتـش شده از سـوز سـیـنـه


خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

امـان از جــور و بـیـداد زمـانـه            حرم شد از حـرم بـیرون شبـانه
بـســان بــلــبــل بــی آشــیــانــه            رباب و فـاطمه، زینب، سکـیـنه
خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

مـدیـنـه داد و بـیـداد از جــدایـی            بـزن نـالـه بـه شـور نـیــنـوایـی
که شد این قافـله کـرب و بلایی            عــدو را نیست با ما غـیر کـینه
خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

دعـایـم بـود بر لب گـریـه کردم            نگـه کردم به زینب گـریه کردم
خدا داند که هر شب گریه کردم            کـنـار قـبـر زهــرای حــزیــنــه
خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

مدینه گِل کن از اشکت زمین را            که من بُـردم گـل اُم‌ُّ الـبـنـیـن را
یگـانـه سـاقـی گـل‌هـای دیـن را            کـه نَـبـوَد در وفـا او را قـریـنـه
خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

مـدیـنـه گــاه‌گـاهـی یـاد مـا کـن            ز چشمانت روان اشک عزا کن
دل شب دخـتـرانـم را دعــا کـن            که ایـنـانـنـد زهــرا را رهـیــنـه
خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

شـب انـا الـیـه راجـعــون اسـت            چه گویم روز عاشورا که چون است
زمین کـربلا دریای خـون است
            مـنـم در بیـن این دریـا سـفـیـنـه
خـدا حـافـظ خـدا حـافـظ، مـدیـنـه

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

که شد این قافـله کـرب و بلایی            فـلـک را نیست با ما غـیر کینه

زبانحال سیدالشهدا علیه السلام در خروج از مدینه

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فعولن فعولن فعولن فعول قالب شعر : ترکیب بند

شـب و گریـه و چشـم بیـدار من            به جز غم‌کسی نیست غمخوار من
غـریـبـانـه تـرک وطن مـی‌کـنـم            کسی نیست جز بی‌کسی یار من


زمین، آسمـان، مـاه و سیـارگـان            بـنـالـیــد بـر ایـن شـب تـار مـن
عجب نیست،گر نخل‌ها خون دل            بـنـوشـنـد از چـشـم خـونـبار من
مـدیــنـه مـیــسّــر نـگــردد دگـر            از امشب به خاک تو دیـدار من
مـدیــنــه ز داغ جــوانـان شــود            نـفـس شـعـلـه در سیـنـۀزار من
مـدیـنـه بـبـر دسـت سـوی سـمـا            دعـا کـن بــرای عــلـمــدار مـن

من از بهـر محـبوب سر می‌برم
نه یک سر، که هجده قمر می‌برم

مدیـنه! رود جـان بـرون از تنـم            چه سخت است از تو جدا گشتنم
مدینـه! امامی که از بهر دوست            گرفته است بر دست خود سر، منم
چنان سینه سازم سپـر پیش تـیغ            که خـون دلم جـوشد از جـوشـنم
مدینه! به هر سـو که من روکنم            سـرم را جـدا مـی‌کـنـنـد از تـنـم
پس از دادن سـر به غارت رود            نـه تـنهـا زره، بـلکـه پـیـراهـنـم
مدینه! به جای گل از ضرب سنگ            شود پُـر ز خـون جـبـین، دامـنم
روم تـا دهـم تن به شـمـشـیرهـا            کـه پـیـمـان یار است بـر گـردنم

مـدینه! مـن و وصلِ معـبود من
به جز کربلا نیست، مقصود من

مدینـه! خداحافظ ای شهـر نور!            غریبانـه امشـب شدم از تو دور
خدایا برون گشتم از شهر وحی            چو موسی که بیرون شد از کوه طور
خوشا آن نسیمی که هر شب کند            ز خاک تو و قبـر زهـرا عبـور
ز جـا خـیـز مـادر! بیـا هـمـرهم            که رفتم ز خاک تو با سوز و شور
ز اشـکـت بشـو زخـم‌هـای مـرا            چـو افـتاد در قـتـلگـاهت عبـور
سـرم را نگـه کـن به بـالای نی            تـنــم را بـبـیـن زیـر سـمِّ ستـور

سـلامـت کـنـد از سـر نی سـرم
خدا حافظ ای مـهـربـان مـادرم!

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن حذف شد؛ زیرا در روایات معتبر کتب تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۵؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۹۲؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۱۰۱؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۸۸؛ مَناقِبِ آلِ ابیطالب ج ۴ ص ۶۰؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۱۲۵؛  جلاءالعیون ص ۵۹۸؛ منتهی الآمال ۴۷۴؛ نفس المهموم ص ۵۱۷؛ مقتل جامع ج۲ ص ۳۴؛ مقتل امام حسین ۲۰۹؛ تصریح شده است که خولی سر را در کنج یات و در زیر تشتی قرار دادند، موضوع تنور خولی برای اولین بار در قرن دهم در کتاب روضة الشهدا تحریف شده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

اگـر عــزم دیــدار مـن داشـتــی            سـرِ نـیـزه، گـودال، کنـج تـنـور